Μέρος Γ΄

Συνοικίες Ρεθύμνου Νεότερων Χρόνων (τέλη 19ου – μέσα 20ού αι.)

Εισαγωγικά στοιχεία

Λόγω έλλειψης προφορικής πληροφόρησης, είναι φυσικό τα ονόματα των ναών, μοναστηριών και συνοικιών της πόλης των χρόνων της Βενετοκρατίας και της Τουρκοκρατίας- που καταγράψαμε μέχρις εδώ- να προέρχονται αποκλειστικά και μόνον από γραπτές πηγές, όπως τα κατάστιχα των νοταρίων, όσον αφορά στη Βενετοκρατία ή τα ποικίλα Οθωμανικά δημόσια έγγραφα του Ρεθύμνου κ.λπ., όσον αφορά στην Τουρκοκρατία. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο και με την ενότητα αυτήν, των Νεοτέρων Χρόνων, όπου κινηθήκαμε πολύ πιο άνετα, λόγω της δυνατότητας που είχαμε και για προφορική– παράλληλα προς αυτήν των γραπτών πηγών- πληροφόρηση.
Καταγράφουμε, έτσι, στην ενότητα αυτήν, πολλές συνοικίες των αρχών του 20ου αι.  που ανασύραμε από συμβόλαια του Υποθηκοφυλακείου Ρεθύμνης– πολλές, μάλιστα, από τις οποίες  έχουν σήμερα παντελώς ξεχαστεί- ενώ, συχνά, ανασύρουμε και από μνήμης, τόσο συνοικίες όσο και απλές τοπωνυμικές θέσεις του Ρεθύμνου, που λειτουργούσαν μέχρι και στα παιδικά μας χρόνια, στα μέσα του 20ου αι., ενώ, ορισμένες από αυτές, δεν έπαυσαν μέχρι και σήμερα να λειτουργούν αυτοτελώς ή και παράλληλα με τα ονόματα των δρόμων, που, όπως έχουμε, ήδη, επισημάνει στην «Εισαγωγή», δόθηκαν, το πρώτον, επί Κρητικής Πολιτείας (1898- 1913).
Το όριον, άρα, ισχύος της «συνοικίας» προς προσδιορισμό της θέσης των ακινήτων συμπίπτει με το τέλος της Τουρκοκρατίας (Κρητική Πολιτεία- 1898), οπότε αυτό το Γ΄ Μέρος της μελέτης μας, με τον τίτλο «Νεότερα Χρόνια», στην πραγματικότητα να μην έχει λόγο ύπαρξης (όσον αφορά στις συνοικίες)- καίτοι είναι το εκτενέστερο όλων- αφού προς προσδιορισμό της θέσης των ακινήτων τίθεται, πλέον, σε ισχύ το σύστημα των οδωνυμίων. Το διατηρήσαμε, όμως, μολονότι, είναι γεγονός ότι, συχνά, στο Μέρος αυτό, παρατηρείται κάποια σύγχυση και ασάφεια για πολλές συνοικίες, που, ενώ ανήκουν και τις αναλύουμε κανονικά στο Β΄ Μέρος (στην Τουρκοκρατία) ή, ακόμα, και στο Α΄ (Βενετοκρατία), όμως, τις συναντάμε και σε αυτό, το Γ΄ Μέρος, γιατί, απλά, αυτές οι συνοικίες συνέχισαν πεισματικά να «αντιστέκονται» στον χρόνο και να χρησιμοποιούνται και να ακούγονται με αυτό το ίδιο όνομα, π.χ. της Βενετοκρατίας, και κατά τα νεότερα χρόνια. Οι «διαχρονικές» αυτές συνοικίες, στο παρόν Γ΄ Μέρος, καταγράφονται με απλή αναφορά του ονόματός τους και όσες πληροφορίες αφορούν στα Νεότερα, μόνο, Χρόνια και παραπέμπουμε κανονικά στο σχετικό σχόλιο των χρόνων της Τουρκοκρατίας ή και της Ενετοκρατίας όπου τις συναντήσαμε για πρώτη φορά για περισσότερες πληροφορίες (πβ. τη διαχρονική συνοικία της Αγίας Βαρβάρας).
Πέραν, βέβαια, των «διαχρονικών» αυτών συνοικιών, σε αυτό το Γ΄ Μέρος καταγράφουμε και πλήθος, ακόμα, συνοικιών, αλλά και μικρών τοπωνυμικών θέσεων (μικροτοπωνυμίων), που ανήκουν αποκλειστικά σε αυτήν τη χρονική περίοδο, των Νεοτέρων Χρόνων.