Προς τον αναγνώστη

Τα άρθρα τού παρόντος ιστολογίου αποτελούν πνευματική ιδιοκτησία τού συγγραφέα τους. Επιτρέπεται η αντιγραφή, αποδελτίωση και δημοσίευση αποσπασμάτων αυτών με απλή αναφορά τού ονόματος τού συγγραφέα και τής πηγής προέλευσής τους
(δηλαδή: Κωστής Ηλ. Παπαδάκης, ret-anadromes.blogspot.com)Το παρόν «Τοπωνυμικό της πόλης του Ρεθύμνου μετά των οικισμών αυτής (τέως Δήμου Ρεθύμνου)» βρίσκεται, ήδη, σε εξέλιξη. Φιλοδοξεί, πάντως, ότι έχει περιλάβει όλες, κατά το δυνατόν, τις συνοικίες της πόλης από τη Βενετοκρατία,  Τουρκοκρατία μέχρι και σήμερα. Φιλοδοξεί, επίσης, να περιλάβει τοπωνύμια και τοπωνυμικές θέσεις, κατά το ίδιο διάστημα, αγροτικών περιοχών της πόλης του Ρεθύμνου, πριν, δηλαδή, ακόμα, αυτές οικοδομηθούν και αστικοποιηθούν (όπως του Μασταμπά, του Κουμπέ, της Καλλιθέας, των Περιβολίων κ.λπ.), που σήμερα παραμένουν παντελώς άγνωστα και εντοπίζονται μόνο σε παλαιά συμβόλαια ιδιοκτησιών των εν λόγω περιοχών. Τέλος, το παρόν «Τοπωνυμικό» φιλοδοξεί να περιλάβει τοπωνύμια και των λοιπών οικισμών της πόλης, μετά των αγροτικών τους περιοχών, που περιλαμβάνονται στα όρια του «τέως Δήμου Ρεθύμνου».

Οι συνοικίες και τα τοπωνύμια του παρόντος ηλεκτρονικού χάρτη
Οπότε, συγκεντρωτικά, οι συνοικίες και τα τοπωνύμια της παρούσας καταγραφής αναφέρονται:
α) στην κυρίως πόλη του Ρεθύμνου μετά των συνοικιών της (Καλλιθέας και Μασταμπά), κατά τη Βενετοκρατία, την Τουρκοκρατία και τη Σύγχρονη εποχή και
β) στους οικισμούς τού «τέως Δήμου Ρεθύμνου»: Αγία Ειρήνη, Άγιο Μάρκο, Ανώγεια (Ρεθύμνου), Γάλλο, Γιαννούδι, Καστελλάκια, Κουμπέ, Αλμπάνη Μετόχι, Μεγάλο Μετόχι (Ρισβάν), Μικρό Μετόχι (Ιρφάν), Μισίρια, Ξηρό Χωριό, Περιβόλια, Πλατανιά και Τρία Μοναστήρια.
Διευκρινίζουμε ότι- εκ των παραπάνω περιοχών- η παρούσα πρώτη ηλεκτρονική δημοσίευση του «Τοπωνυμικού» τού τέως Δήμου Ρεθύμνου έχει (προς το παρόν) επιμελώς περιλάβει μόνο τον κυρίως αστικό χώρο της πόλης του Ρεθύμνου (από το Ατσιπουλιανό ρέμα, δυτικά, μέχρι και τον Πλατανιά ποταμό, ανατολικά και τη νέα Εθνική Οδό προς τα νότια). Ό,τι τοπωνύμια έχουν ήδη καταχωριστεί, πέραν των παραπάνω ορίων, δεν είναι ακόμα πλήρη (για παράδειγμα από τα τοπωνύμια του Γάλλου εικονίζονται πολύ λιγότερα από τα μισά, ενώ απουσιάζουν αρκετοί οικισμοί τού τέως Δήμου Ρεθύμνου, όπως το Ξηρό Χωριό, του Αλμπάνη το Μετόχι κ.λπ).

Εργασία υπό εξέλιξη
Οπότε, η εργασία αυτή βρίσκεται, ήδη, υπό εξέλιξη και θα συμληρώνεται συνεχώς στη φάση αυτήν τής ηλεκτρονικής ανάρτησής της. Παρακαλούμε, λοιπόν, για νέους Πληροφορητές και από τους λοιπούς οικισμούς του τέως Δήμου Ρεθύμνου, που γνωρίζουν και μπορούν να μας δώσουν νέα τοπωνύμια ή να συμπληρώσουν στοιχεία που απουσιάζουν από την παρούσα καταγραφή, στα e-mail: papadakk@yahoo.gr ή ret.anadromes@gmail.com
Παρακαλούμε, ακόμα, τους αγαπητούς αναγνώστες της μελέτης μας αυτής και του χάρτη που τη συνοδεύει, αν παρατηρήσουν οποιοδήποτε σφάλμα- που αφορά στην ορθή (φωνητικά) καταγραφή και ερμηνευτική (γλωσσολογικά) προσέγγιση ενός τοπωνυμίου και, κυρίως, στον σωστό προσδιορισμό της θέσης του στον τοπωνυμικό Χάρτη του Ρεθύμνου (που, συχνά, λόγω αδυναμίας, γίνεται κατά προσέγγιση)- να απευθύνονται στον συγγραφέα Κωστή Ηλ. Παπαδάκη, στα e-mail που σημειώσαμε αμέσως παραπάνω. Kάθε υπόδειξη θα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη, θα μελετάται προσεκτικά, θα συζητείται, ίσως, με τον υποδεικνύοντα και, αν αυτό κριθεί αναγκαίο, θα διορθώνεται δεόντως, με αναφορά, πάντοτε, του ονόματος του προσώπου που μας έκανε την υπόδειξη. Στη φάση αυτήν, η ηλεκτρονική, μόνον, δημοσίευση της παρούσας μέλετης μάς δίνει αυτήν τη δυνατότητα, που πρέπει, φυσικά, να την εκμεταλλευτούμε στο έπακρον, βελτιώνοντας γενναία- με τη βοήθεια και των συμπολιτών μας- μία τοπωνυμική μελέτη εξαιρετικά δύσκολη και, συχνά, παρακινδυνευμένη (αφού εκτείνεται από τη Βενετοκρατία μέχρι και τις μέρες μας), ώστε, μετά και τις τελικές διορθώσεις και υποδείξεις, η πλήρης- και κατά πολύ εκτενέστερη της παρούσας «περίληψης»- μελέτη μας να είναι έτοιμη προς έντυπη δημοσίευση με τα, κατά το δυνατόν, λιγότερα σφάλματα.
Ανάγκη να σημειώσουμε, στο σημείο αυτό, ότι αρχή μας έχουμε θέσει σε κάθε επιστημονική μελέτη μας να παραπέμπουμε κανονικά στις πηγές από τις οποίες «αντλούμε» στοιχεία κάθε φορά. Αυτό, στην περίπτωση αυτήν του «Χάρτη της Πόλης του Ρεθύμνου», για τεχνικούς λόγους (της Google Earth), δεν κατέστη δυνατόν. Οι σχετικές, όμως, παραπομπές υπάρχουν κανονικά στο πλήρες κείμενο τής κατά πολύ εκτενέστερης και με πολύ περισσότερα στοιχεία, μελέτης μας- την οποία, όπως έχουμε, ήδη, σημειώσει- ευελπιστούμε, κάποια στιγμή, να δημοσιεύσουμε και σε βιβλίο.

Ευχαριστίες
Στην εργασία μου αυτήν, που από χρόνια οραματιζόμουν να εκπονήσω, αρωγούς είχα και τους ευχαριστώ:
τους Πολιτικούς Μηχανικούς Νίκο Ε. Σταγάκη (που μου παραχώρησε χάρτες της πόλης του Ρεθύμνου με πλειάδα τοπωνυμίων) και Νίκο Γ. Δασκαλάκη (που μου προσέφερε αρκετά νεότερα τοπωνύμια, από συμβόλαια ανταλλαξίμων προερχόμενα). Επίσης, τους εκλεκτούς φίλους Μανόλη Κούνουπα, Γ. Π. Εκκεκάκη, Βασίλη Σιμιτζή, Αλκιβιάδη Μαυράκη και, βέβαια, τον βενετολόγο Κώστα Λαμπρινό, Διευθυντή Ερευνών ΚΕΜΝΕ Ακαδημίας Αθηνών και τον Ηλία Κολοβό, επίκ. Καθηγητή Οθωμανικής Ιστορίας στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, για την εν γένει πολύτιμη βοήθειά τους στα βενετσιάνικα τοπωνύμια ο πρώτος, στα τουρκικά και στους μαχαλάδες του Ρεθύμνου ο δεύτερος [με βάση τα οθωμανικά ιεροδικαστικά κατάστιχα των ετών 1647-1657. Πηγή: Mustafa Oğuz, Girit (Resmo) Şer’iye Sicil Defterleri (1061-1067), αδημοσίευτη διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Μαρμαρά, Κωνσταντινούπολη 2002].
Θέλω, επίσης, και από τη θέση αυτήν να ευχαριστήσω τον δρα Απόστολο Σαρρή, Δντή Ερευνών, Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών, που επιμελήθηκε τον παρόντα ηλεκτρονικό χάρτη, καθώς και τους Άρη Κυδωνάκη και Άγγελο Χλιαουτάκη, του Εργαστηρίου Γεωφυσικής – Δορυφορικής Τηλεπισκόπησης και Αρχαιοπεριβάλλοντος ΙΜΣ-ΙΤΕ, για τις εξειδικευμένες οδηγίες πληροφορικής που μού έδιναν όλα αυτά τα χρόνια για την, κατά το δυνατόν, καλύτερη υλοποίηση της εφαρμογής αυτής. Ευχαριστώ, τέλος, τους εκλεκτούς φίλους Χάρη Κ. Στρατιδάκη, του οποίου η βοήθεια και συνεργασία υπήρξε, τωόντι, καταλυτική και Θοδωρή Στ. Πελαντάκη, για χρόνια συνεργάτη στο «Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο για την επαρχία Αγίου Βασιλείου», ο οποίος και με επίσπευσε στην εκπόνηση της παρούσας μελέτης μου, προκειμένου τα στοιχεία της να χρησιμοποιηθούν σε χάρτη της Πόλης του Ρεθύμνου, που ο ίδιος είχε ζητήσει από το Δημοτικό Συμβούλιο ο Δήμος να δημιουργήσει.
Τοπωνύμια για τις επί μέρους περιοχές μού έδωσαν ή πρόκειται να μού δώσουν και τους ευχαριστώ θερμά, οι κύριοι: Γεώργιος Περπιράκης (για την περιοχή του Ατσιπόπουλου), Ματθαίος Δ. Φραϊδάκης (για την περιοχή του Γάλλου), Ζήσης Καράβας (για την περιοχή των Μισιρίων), Αντώνης Λιουδάκης (για την περιοχή Αλμπάνη Μετόχι και Αγίου Μάρκου)…….

                                                                                                                                                             Κωστής Ηλ. Παπαδάκης
Φιλόλογος – Θεολόγος – Συγγραφέας

 

ΣΗΜΕΙΩΣΗ

Το «Τοπωνυμικό» του παρόντος Ιστολογίου αποτελεί μελέτη και πνευματική ιδιοκτησία του συγγραφέα του Κωστή Ηλ. Παπαδάκη. Επιτρέπεται η αντιγραφή, αποδελτίωση και δημοσίευση αποσπασμάτων αυτού με απλή αναφορά του ονόματος του συγγραφέα και της παρούσας πηγής προέλευσής τους
(δηλαδή: Κωστής Ηλ. Παπαδάκης, http://historicalcrete.ims.forth.gr)

---

 

Σημείωση

Στον χάρτη οι συνοικίες και τα τοπωνύμια σημειώνονται:
με  αυτά της Βενετοκρατίας,
με  της Τουρκοκρατίας,
με  των Νεοτέρων Χρόνων, αλλά και άλλων συνοικιών ή αγροτικών περιοχών του τέως Δήμου Ρεθύμνου.