Κουμ Καπί

Κουμ Καπί (συνοικία)
Κουμ Καπί [τουρκ. kum (= άμμος) + kapι (= πόρτα)= «Άμμος Πόρτα»] ονομαζόταν επί Τουρκοκρατίας η συνοικία που βρισκόταν στο τμήμα τής Αμμουδιάς (σημερινή πλατεία «Αγνώστου Στρατιώτου»), όπου υπήρχε η ανατολική είσοδος τού τείχους τής πόλης, που κατασκευάστηκε μετά από την επιδρομή τού Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα το 1538. Από αυτή την πύλη έφυγαν για τον Χάνδακα οι περισσότεροι υπερασπιστές τού Ρεθύμνου το 1646, μετά την άλωση τής πόλης και του φρουρίου της. Αλλά και η ίδια η κατάληψη τής πόλης είχε ξεκινήσει από εδώ, όταν στις 20 Οκτωβρίου 1646 σημειώθηκε μια έκρηξη στον προμαχώνα τής Αγίας Βαρβάρας.
Η συνοικία μάς είναι γνωστή, ήδη, από το έτος 1658. Επί Ενετοκρατίας, η εν λόγω περιοχή [«Kum Kapι» της Τουρκοκρατίας] εντασσόταν στην ευρύτερη περιοχή που ακουγόταν ως Sabbionara, λόγω του ότι βρισκόταν στην περιοχή τής αμμουδιάς (βλ. το εν λόγω λήμμα στα χρόνια τής Βενετοκρατίας). Ενώ, πολύ αργότερα, στα τέλη τής Τουρκοκρατίας, σε συμβολαιογραφικές πράξεις, η συνοικία «Άμμος Πόρτα» σημειώνεται και ως «Σεπέρια» («αγρού κειμένου έξωθι της πόλεως Ρεθύμνης, κατά την θέσιν «Άμμου Πόρταν» ή «Σεπέρια», γνωστού και υπό το όνομα του «Σιράγα Περιβόλι»).