Μικρά Χασίλια, τα (στα Μικρά Χασίλια)
Ονομαζόταν η περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα η Νομαρχία Ρεθύμνου. Μικρά Χασίλια ( τουρκ. Küçük Hasıllar), από προσηγ. Χασίλι (τουρκ. hasil)= η χορτοβοσκή, το τελωνείο και, προφανώς, έχουμε τη γνώμη ότι θα πρόκειται γι’ αυτό το τελευταίο, για τελωνείο, δηλαδή, που με το προσδιοριστικό «μικρά» θα πρέπει να εννοηθεί ότι αφορούσε σε «δευτερεύον» τελωνείο. Και πραγματικά, στη συγκεκριμένη περιοχή υπήρχε ο «Φόρος», με ειδικό υπάλληλο, που εισέπραττε, από τους εισερχόμενους από τα δυτικά διαμερίσματα τού νομού Ρεθύμνου στην πόλη χωρικούς, τον δημοτικό φόρο, συνήθως σε λάδι (πβ. και χασιλάκι, το= φόρος γεωργικών προϊόντων).
Πάντως, είναι δυνατή και η ετυμολογική προσέγγιση τής εν λόγω συνοικίας από τουρκ. Χασιλάρ [<επίθ. σταυρωτός, σταυρωτή= που έχει οποιαδήποτε σχέση με τον σταυρό ως θρησκευτικό σύμβολο (λ.χ. εκκλησία τού Τιμίου Σταυρού) ή με μεταφορική σημασία (διασταύρωση δρόμων, ποταμών κ.λπ.) ]. Θεωρώ, όμως, δύσκολη μια τέτοια ταύτιση για την γεωφυσική πραγματικότητα τής περιοχής, αφού ο μεν ναός τού Τιμίου Σταυρού (στον γειτονικό λόφο) χρονολογείται μόλις από το 1935, ενώ η διασταύρωση των δρόμων (Ρεθύμνου- Χανίων με αυτήν την ασήμαντη προς τη σημερινή Νομαρχία οδό) δεν νομίζω ότι αποτελεί ισχυρό έρεισμα για μια τέτοια ερμηνευτική προσέγγιση. Σοβαρότερη, λοιπόν, θεωρούμε την πρώτη εξήγηση τού ονόματος που παραθέσαμε, από τον υπάρχοντα, δηλαδή, «Φόρο» στην περιοχή.
- Χρονολογική περίοδος: Τουρκοκρατία