Κουμπές

Κουμπές, ο (στο Gουbέ)
Πρόκειται για τη γνωστή περιοχή δυτικά της πόλης του Ρεθύμνου. Η ονομασία προήλθε από κτίσμα που υπήρχε επί Τουρκοκρατίας στην περιοχή, και λειτουργούσε ως καφενείο, σκεπασμένο με θόλο, κουμπέ (τουρκ. kubbe= θόλος και κουμπελίδικος= ο θολωτός). Το όνομα, στη συνέχεια, επεκτάθηκε σε όλη τη συνοικία.
Ο Simonelli σημειώνει στις περιηγητικές εντυπώσεις του ότι το όνομά της η περιοχή το έλαβε από «ένα είδος άκομψου περιπτέρου, χωρίς καμιά χάρη, όπου οι ταξιδιώτες συνηθίζαν να κάνουν στάση και να ξεκουράζονται για λίγο». Σύμφωνα, επίσης, με την περιγραφή του Τουρκορεθυμνιώτη Μουχαρέμ Ουζάλ Νουμανάκη υπήρχε ένας θόλος (κουμπές), που στηριζόταν σε τρεις κίονες. Το εν λόγω κτίσμα ήταν, λέγει, πιθανόν, βενετσιάνικο και ήταν ανοικτό. Το δάπεδό του ήταν υπερυψωμένο και γι’ αυτό υπήρχαν τρία σκαλοπάτια σε κάθε ένα από τα ανοίγματα.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της εν λόγω συνοικίας ήταν το δροσερό νεράκι της πηγής του Κουμπέ, ένα θαύμα κι αυτό της ρεθεμνιώτικης φύσης, που καίτοι αναβρύζει κατ’ ευθείαν μέσα από τη θάλασσα, όμως πηδακίζει έξω ολόγλυκο και υγιεινό. Αυτό το νερό προτιμούσαν οι Ρεθεμνιώτες περισσότερο από κάθε άλλο νερό! Και παραμένει, ακόμα, στη μνήμη των παλιών Ρεθυμνιωτών η εικόνα τού υδροπωλητή Βαγγέλη Ακτουδιανάκη, που πουλούσε, τη δεκαετία τού ’50, στην πόλη μας, με το σταμνί (σαν άλλος μπάρμπα- Γιάννης Κανατάς), το δροσερό και πεντακάθαρο νερό τής πηγής τού Κουμπέ.
Στην περιοχή του Κουμπέ υπήρχε, επίσης, στα νεότερα χρόνια, το αγγλικό Τηλεγραφείο της εταιρείας «Eastern Telegraph Company»- που συνέδεε τηλεγραφικά τις πόλεις της Κρήτης