Φουρφουριανό Μετόχι, στο (ή στου Φουρφουριανού ή στου Χαλάτσογλου)
Το 1928 το εν λόγω μετόχι εμφανίζεται με 9 κατοίκους. Εδώ υπήρχαν βυρσοδεψεία (ταμπακαριά) (πβ. τοπων. Ταμπακαριά, στα Νεότερα χρόνια). Ο Εμμ. Λαμπρινάκης τοποθετεί το εν λόγω μετόχι («συνοικία» το αποκαλεί) στην περιοχή της Καμάρας του Κόρακα. Όμως, η τοποθέτηση αυτή του Λαμπρινάκη γίνεται, θεωρώ, κατά προσέγγιση. Εμείς τοποθετούμε το Φουρφουριανό Μετόχι λίγο δυτικότερα, νότια των ταμπακαριών που βρίσκονταν στην αρχή της σημερινής Θεοτοκοπούλου και στο τέρμα του δρόμου αυτού.
Το όνομα έχει την ίδια, προφανώς, ετυμολογική ρίζα με τη γνωστή κωμόπολη του νομού Ρεθύμνου, τον Φουρφουρά, δηλαδή από οικογ. Φουρφουράς< βαπτ. Πορφυράς, Πόρφυρας < Πορφύριος < πορφυρούς. Για την αφομοιωτική εξέλιξη π>φ πβ. κύρ. όνομα Φαρφουρή<Πορφυρή, Πορφυρία. Κατά τον Ξανθουδίδη πρόκειται για βυζαντινό επώνυμο Φουρφουράς, γνωστού βυζαντινού οίκου. Ο Λαμπρινάκης ερμηνεύει το Φουρφουράς ως «κώμη μεγάλη και ληστρική το πάλαι», από λατ. ρήμα furor= κλέπτω. Πιθανή, πάντως, και η εξέλιξη σε Φουρφουράς του αρχ. πορφυρεύς= ο «ψαράς πορφυρών οστράκων», κατά τον P. Faure. Στην παραπάνω ετυμολογία της κώμης Φουρφουράς, στηρίζεται, προφανώς, και η ετυμολογία του παρόντος μετοχίου της πόλης, που θα αφορά στον πρώτο του οικιστή, που θα καταγόταν, ίσως, από την κώμη «Φουρφουράς» του νομού Ρεθύμνου [στου Φουρφουριανού (γενική κτητική)].
Σε συμβολαιογραφική πράξη των τελευταίων χρόνων της Τουρκοκρατίας το εν λόγω μετόχιο αναφέρεται και ως «Χαλατσογλού», αντί του ορθού «Χαλάτσογλου» (τουρκ. hallac= ο λαναράς, δηλαδή ο μετατροπέας του μαλλιού σε νήμα), ενώ σε σειρά συμβολαίων, αγροτεμαχίων του μικρού αυτού μετοχίου, σημειώνονται και οι εξής επί μέρους τοπωνυμικές θέσεις του, τις οποίες και καταγράφουμε αμέσως, προσεγγίζοντάς τες ετυμολογικά:
1) Λιθρί =πετρώδες μέρος [από προσηγορικό λίθος> λιθ-ερός (= αυτός που έχει το δηλούμενο από το ουσιαστικό, εδώ, δηλαδή, πέτρες), κατά τα καματερός, κληματερός κ.λπ > λιθερή> λιθαρή> λιθρί (με αποβολή του [α] και μεταβολή του γένους σε ουδ.)].
2) Λουρί (βλ. τοπων. Λουράκια, στα Αγροτικά Τοπωνύμια (Νεότεροι Χρόνοι) της σημερινής αστικής περιοχής του Ρεθύμνου).
3) Αμπέλι
4) Λάκκους [βλ. τοπων. Βαθύλακκος (ο), στα Μισίρια].
5) Περιβόλι
Στο σύνολο των πράξεων που διεξήλθαμε ο ένας εκ των συμβαλλομένων είναι ο Μουσταφάς Φουρφουριανός (αλλά και η Νουριγέ Φουρφουρανοπούλα), μεγαλοκτηματίας, προφανώς, του εν λόγω μετοχίου, το όνομα του οποίου (μετοχίου) φαίνεται να χρησιμοποιεί ως προσδιοριστικό στο μικρό όνομά του (Φουρφουριανός).
Ο προσδιορισμός της θέσης του ερειπωμένου αυτού οικισμού έχει γίνει κατά προσέγγιση, από χάρτη του 1985, Πολεοδομικού Σχεδίου Ρεθύμνου, που μου απέστειλε ο φίλος Γ.Π. Εκκεκάκης. Και στον εν λόγω, όμως, χάρτη δεν υπάρχει ακριβής ορισμός της θέσης, αλλά απλή ονομαστική αναφορά του οικισμού στη θέση, περίπου, αυτήν όπου κι εμείς τον ορίσαμε. Στην ίδια, πάντως, θέση βρίσκουμε το εν λόγω Μετόχι και σε χάρτη, του Νοεμβρίου 2006, Αντιπλημμυρικής Προστασίας του Δήμου Ρεθύμνου.
- Χρονολογική περίοδος: Νεότεροι Χρόνοι